Żeglarska Akcja Badania Akwenów 2024
Kryptonim ŻABA
Co jest celem akcji?
W 2024 roku uruchomiliśmy pierwszą Żeglarską Akcję Badania Akwenów - kryptonim ŻABA.
Celem Akcji było zaangażowaniena żeglarzy w obywatelskie pomiary przejrzystości wód na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich za pomocą tzw. krążków Secchiego. W tym celu opracowaliśmy 25 zestawów badawczych, nawiązaliśmy współpracę z 5 szkołami żeglarstwa oraz kilkoma prywatnymi inicjatywami, które dokonywały pomiarów podczas długodystansowych rejsów po mazurskim szlaku. Opracowaliśmy zestawy badawcze, niezbędne instrukcje, zbudowaliśmy system przesyłania wyników badań oraz wizualizacji zebranych wyników w czasie rzeczywistym. Na przestrzeni 4 miesięcy zebraliśmy w ten sposób ponad 200 pomiarów, które posłużą naukowcom do badań nad czystością mazurskich jezior i sposobami ich ochrony. Jednocześnie, udział w akcji służył za świetny wstęp do rozmowy na temat środowiska naturalnego Mazur i tego co możemy robić, by cieszyć się nim jak najdłużej. Dane zostały przekazane naukowcom z Zakładu Ochrony Wód Instytutu Ochrony Środowiska Państwowego Instytutu Badawczego, którzy wykorzystają je do swoich badań.
W akcji wzięło udział 5 szkół żeglarstwa: Szkoła Żeglarstwa Forsail, Szkoła Żeglarstwa Gertis, Szkoła Żeglarstwa Chris Turystyka i Rekreacja, Szkoła Żeglarstwa Marin, Szkoła Żeglarstwa Sun Fun oraz inicjatywa Płyń. Krążki do budowy krążków secchiego dostarczyła lokalna firma Topiko z Węgorzewa. O projekcie wzmiankowano w: Gazecie Giżyckiej, Gazecie Olsztyńskiej, Radiu Olsztyn.
Ale dlaczego?
Badania stanu polskich jezior realizowane są bardzo rzadko. Wynika to z ograniczonego budżetu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz bardzo dużej liczby jezior, które muszą zostać poddane badaniom. Tymczasem, analizując aktualne dane na temat czystości mazurskich jezior, moglibyśmy lepiej zrozumieć stan środowiska naturalnego i poprawić sposoby jego ochrony.
Na szczęście istnieją proste sposoby pomiaru czystości wody, których może dokonać każdy z nas - to badanie przejrzystości wody przy pomocy Krążka Secchiego. Biały krążek zanurza się w wodzie i notuje na jakiej głębokości jest on wciąż widoczny. Pomiar w jednym miejscu powie nam o poziomie widoczności wody w danym miejscu i czasie. Kilkadziesiąt lub kilkaset pomiarów w trakcie sezonu żeglarskiego stanowi już jednak ciekawy materiał do wyciągania wniosków dla doświadczonych naukowców.
Nakręconą przez nas instrukcję dokonywania pomiarów możesz obejrzeć tutaj.
Wyniki pomiarów na mapie
W sezonie 2024 wolontariusze dokonali ponad 200 pomiarów z ponad 20 mazurskich jezior. Dane te są w tej chwili analizowane przez naukowców, ale Ty możesz przejrzeć wyniki pomiarów we własnym zakresie. Poniższa mapa ilustruje wyniki pomiarów dokonywanych w ramach Żeglarskiej Akcji Badania Akwenów w 2024 roku. Większe i zielone okręgi zaznaczają lepsze wyniki pomiarów. Mniejsze i czerwone okręgi słabsze wyniki. Po najechaniu na dany okrąg, pokazują się bardziej szczegółowe dane. Mapę można przybliżyć i oddalić myszką.
Wyniki pomiarów na wykresie
Klikając w wykres możesz samodzielnie edytować swój podgląd - wybierając konkretne jezioro, wprowadzając sortowanie, przeszukując konkretny zakres dat. To prosty sposób dokonywania porównań pozyskanych danych. Warto wiedzieć, że w pracy naukowej nie wszystkie dane wejściowe są wykorzystywane w badaniu - część skrajnych wyników poczytana może zostać za błąd i przez to odrzucona.